Özellikle şanlı Karabağ zaferinden sonra Azerbaycan’da en çok gündem olan konu ülkedeki çok kültürlü yapı ve bu yapının içinde bulunan homojen kimlik, inanç ve kültürlerin barış, huzur ve istikrar ortamında Azerbaycan devletine sağladıkları yarardır. Yıllardır Azerbaycan devleti Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev önderliğinde bu politikayı başarıyla sürdürüyor ve kardeş ülkede bulunan tüm etnik kimliklerin ve dinlerin taşıyıcıları Azerbaycan vatandaşları olarak devletin tüm vatandaşlarına sağladığı imkanlardan yararlanıyorlar. Güney Kafkasya’nın parlayan yıldızı olan Azerbaycan Ulusal Lider Haydar Aliyev’in temellerini attığı kardeşçe yaşamanın bugün de tadını çıkarıyorlar ve kırk dört günlük savaş sonrasında kazanılan zaferle birlikte tüm ülke vatandaşları tek bir gaye ve amaçla yaşamaktadırlar: işgalden kurtarılan topraklarımızın tekrar eski günlerine geri dönmesi. Bunun için Azerbaycan Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev’in de söylediği gibi, ülke tüm kaynaklarını, gücünü kullanacak ve o bölge tekrar işgalden önceki günlerine geri dönecektir. Dini, dili, etnik kimliği hiç fark etmeksizin tüm ülke vatandaşları bu uğurda ellerinden geleni ardına koymuyorlar, nasıl ki, 2020 yılında gerçekleşen Vatan Savaşı’nda omuz omuza bu toprakları işgalden kurtardılar.

Bu sözleri medyaya verdiği demeçte araştırmacı yazar, Batı Azerbaycan Topluluğu Ankara təmsilçisi Dr. Derya Akdemir Azerbaycan’ın işğalden kurtarılmış topraklarda gerçekleştirdiği çalışmaları değerlendirirken söyledi. Dr. Akdemir yaklaşık otuz yıldır işğal altında kalmış toprakları Ermenilerin yerlebir ettiğine değinerek hatta bu coğrafyada bulunan tüm kültürel ve dinsel anıtların da Ermenilerce yok edildiğine dikkat çekti. Onun sözlerine göre, bir gün bu yerleri terkedeceğinden adları kadar emin olan Ermeniler bu topraklarda bırakın bir tane ağaç dikmeği, bir ev inşa etmeği, onları bile yakıp yıkmışlar: “Azerbaycan’ın başkenti Bakü’ye ve diğer bölgelerine gittiğinizde siz camiilerle beraber eğer o bölgede farklı dinlerden olan Azerbaycan vatandaşları yaşıyorlarsa, onların dinlerine ait olan ibadet yerlerini görebilirsiniz. Hem camiilerde, hem kilise ve sinagoglarda herkes özgürce ibadetini yerine getiriyor. Kimse kimsenin ibadetine karışmıyor. Ama geçen gün Ermenilerin diğer milletlere ve hatta kendi din kardeşlerine Azerbaycan’da yaşayan Udilere karşı yaptıklarını Udi cemaatinnin kanaat önderlerinin birinin kendi ağzından dinlediğimde doğrusu üzülmemiştim. Neden mi? Çünkü, bunu hep yaptılar. Yeni bir şey değil ki. Baknız Ermenistan’a… Tekuluslu bir devlet. Süryanilerin, Udilerin tarihini çalarak onların tarihi üzerinde sözde bir tarih yarattılar. Asırlardır bu coğrafyada yaşamış olan Hıristiyanların tarihi belgelerini çaldılar ve şuan büyük Alban kültürünün mirascısı konumunda olan bu kardeşlerimizin kendi tarihlerini tüm yönleriyle öğrenemiyorlar. Hatta Ermeniler onların kendi mezheplerini terketmedikçe, yani Ermeni Gregoryan mezhebine tabi olmadıkça ibadet dahi etmelerine izin vermiyorlardı. Ama bakınız, kardeş Azerbaycan Hıristiyan vatandaşlarına tüm haklarını geri verdi, hatta işgalden kurtarılmış bölgelerdeki kilise ve tapınakları da gerçek sahiplerine tahsis etti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev Haydar Aliyev Vakfı’nca restore edilmiş olan kiliseyi ziyaret etti ve aynı şekilde Karabağ’daki Alban kilise ve tapınaklarının onarılacağının sözünü verdi. Bu durumsa Azerbaycan devletinin vatandaşlarına nasıl sahip çıktığını, onların temel hak ve özgürlüklerini nasıl koruduğunu gösteriyor.”

Azerbaycan’ın peşpeşe düzenlediği toplantılardan yüzünün akıyla çıktığını dile getiren Dr.Derya Akdemir bu süreçte Azerbaycan Cumhurbaşkanı I yardımcısı sayın Mihriban Aliyeva’nın başkanlığını yürüttüğü Haydar Aliyev Vakfı’nın da çok özel bir yere sahip olduğunu belirtti. Haydar Aliyev Vakfı’nın dünya kültürünün gelişimine sağladığı katkılara vurgu yapan araştırmacı yazar bu tarz çalışmaların Azerbaycan’ı dünya çok kültürlülük yelpazesinde önemli yere taşıdığını da söyledi.

Oktay Hacımusalı – Araştırmacı yazar